Advocaat-generaal (hierna: ‘A-G’) Hartlief heeft op 4 mei 2018, ter voorbereiding van de Hoge Raad op het eindarrest in de zaak Albert Heijn Franchising B.V., een conclusie geschreven. Hierin schetst de A-G een helder beeld van de geschiedenis van de rechterlijke uitleg van omzetprognoses. Relevant voor de praktijk is dat de A-G van oordeel is dat het gerechtshof had moeten onderzoeken of de franchisegever bepaalde gezichtspunten in het kader van de invloed van specifieke omstandigheden voor de te verwachten omzet voldoende had betrokken in zijn omzetprognose. De vingerwijzing aangaande de bewijswaardering raakt de kern van de problematiek inzake precontractuele informatievoorziening in franchiseverhoudingen.
Een arrest van de Hoge Raad in lijn met de redenering van de A-G, zou dan ook richtinggevend kunnen zijn in de maatschappelijke discussie over de precontractuele informatievoorziening bij franchise. Tot nu toe is namelijk altijd de vraag geweest welke standaarden gelden bij de rechterlijke beoordeling van precontractuele informatie, zoals omzetprognoses.
In de praktijk zal het vaak zo zijn dat een prognose, al dan niet als onderdeel van precontractuele informatie, een rol speelt bij de totstandkoming van de overeenkomst. Dit kan maar beperkt worden onderzocht, bijvoorbeeld aan de hand van de chronologie van gebeurtenissen voorafgaand aan de overeenkomst. Maar hoe te bewijzen wat zich in iemands hoofd afspeelt? Aannemelijk is wel dat precontractuele informatie iemand pleegt te beïnvloeden. Wat betreft de bewijslast op dat punt kan onzes inziens aansluiting worden gezocht bij het bewijsvermoeden bij misleidende reclame zoals geformuleerd in het World Online-arrest van de Hoge Raad uit 2009:
´Dit betekent derhalve dat in beginsel aangenomen moet worden dat, indien geen sprake van misleiding zou zijn geweest, de belegger niet (…) tot aankoop van de effecten zou zijn overgegaan´
Professor Du Perron gaf in zijn annotatie bij het arrest aan dat het WOL-arrest ook betekenis heeft voor de causaliteitsvraag in zaken buiten het financiële recht. In dit verband is een verwijzing op zijn plaats naar de Wet op de acquisitiefraude. Dankzij deze wet strekt het toepassingsbereik van bewijsvermoedens in het kader van misleidende reclame zich ook uit tot precontractuele informatievoorziening bij franchise.
Franchisenemers kunnen bijgevolg sneller van hun franchise-contract af als zij bij het aangaan van hun contract op het verkeerde been zijn gezet door onjuiste informatie zoals onjuiste, te rooskleurige, dan wel incomplete prognoses. Precontractuele informatie hoeft echter niet beperkt te zijn tot een omzetprognose. Ook hoeft het naar ons inzicht bij een beroep op misleidende reclame niet altijd te gaan om rechtstreeks van de franchisegever verkregen informatie. Informatie van adviesbureaus in het kader van franchise-arrangementen, van acquisitiemedewerkers of van recruiters kan immers ook misleidend zijn. In dit kader kan ook worden gedacht aan het weglaten van relevante informatie (misleidende omissie).
Tot slot
Steeds meer lijkt de bewijswaardering in het voordeel uit te vallen van degene die zijn besluiten heeft gebaseerd op gebrekkige informatie. De uittredend franchisenemer doet er evenwel verstandig aan om vooruitlopend op een mogelijk geschil over precontractuele informatie bij zichzelf na te gaan, op basis waarvan hij de beslissing heeft genomen om franchisenemer te worden. Waren er fijne gesprekken met acquisitiemedewerkers, is een verkoopbrochure verstrekt, en misschien een set getallen of percentages veelbelovende omzetstijgingen? Vervolgens kan beoordeeld worden op welke wijze de franchisenemer zijn contract zou kunnen beëindigen, en of, en zo ja welke, schadevergoeding op zijn plaats is.
Het arrest van de Hoge Raad inzake de omzetprognose van Albert Heijn Franchising B.V. wordt in september 2018 verwacht. Wordt het arrest een mooie inspiratiebron voor het verdere ontwerp van de aankomende franchise-wetgeving? Wij houden u natuurlijk op de hoogte!
Meer weten? Neem gerust contact op het mr. Mieke Verhoeff of met mr. Nienke Slump.
