Rotterdam gaat asociale bewoners weren uit achterstandswijken
De Tweede Kamer heeft eerder dit jaar ingestemd met een uitbreiding van de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek, ook wel de ‘Rotterdamwet’ genoemd. Onlangs stemde ook de Eerste Kamer in met de voorgestelde wetswijziging, die naar verwachting op 1 januari 2017 in werking treedt. De wetswijzing heeft als beoogd doel de leefbaarheid in bepaalde wijken te verbeteren.
De huidige wet geeft gemeenten de mogelijkheid om in bepaalde gebieden met sociale en economische problemen tijdelijk geen woningen toe te wijzen aan mensen met een inkomen op bijstandsniveau. Ook kunnen gemeenten ervoor kiezen specifieke groepen, zoals hoger opgeleiden, voorrang te geven.
Waar de gemeenten de selectieve woningtoewijzing nu alleen kunnen toepassen voor een hele buurt, kunnen zij dat door de wetswijziging straks ook voor specifieke straten of wooncomplexen. Gemeenten moeten bij Minister Blok (Minister voor Wonen en Rijksdienst) een aanvraag doen om gebruik te mogen maken van de maatregel voor selectieve woningtoewijzing.
Minister Blok wil gemeenten met de aanpassingen de mogelijkheid geven om notoir overlastgevende en/of criminele woningzoekers of mensen die extremistisch gedrag vertonen te weren uit een wijk, straat of complex waar sprake is van ernstige leefbaarheidsproblemen. De screening van nieuwe bewoners vindt plaats op basis van politiegegevens over de afgelopen vier jaar of op basis van een Verklaring omtrent het gedrag (VOG). Op grond hiervan kan het college van burgemeester en wethouders besluiten bewoners te verbieden in bepaalde straten te gaan wonen.
De gemeente Rotterdam heeft aangegeven van de uitgebreide mogelijkheden gebruik te zullen gaan maken. Volgens de Volkskrant wil de stad met de maatregel voorkomen dat er nog meer overlastgevers in wijken komen te wonen waar al veel problemen zijn:
“De gemeente wil straten en wijken waar het al roerig is, een adempauze geven door de instroom van mogelijke nieuwe problemen te stoppen”, aldus een gemeentewoordvoerder in de Volkskrant (Volkskrant d.d. 1 september 2016, http://www.volkskrant.nl/binnenland/rotterdam-weert-asociale-en-criminel...).
Ook andere gemeenten (waaronder Nijmegen en Den Bosch) hebben aangegeven te overwegen in een aantal achterstandswijken asociale en criminele bewoners te gaan weren.
Aedes, de branchevereniging van woningcorporaties in Nederland, heeft aangegeven dat zij het belangrijk vindt dat de uitbreiding van de Rotterdamwet er komt (brief van Aedes aan Tweede Kamer der Staten-Generaal, Algemene Commissie voor Wonen en Rijksdienst, d.d. 10 maart 2016 http://www.aedes.nl/binaries/downloads/wijkaanpak-en-leefbaarheid/201603...). In sommige wijken in Nederland is de criminaliteit, onrust en woonoverlast zo erg dat het nodig is om iets aan de instroom te doen, aldus Aedes. Wel heeft de branchevereniging op een aantal knelpunten van de wetswijziging gewezen. Zo kan verplichte screening leiden tot langere leegstand en dus financiële schade doordat het aanvragen van een huisvestingsvergunning acht weken duurt.
Er is meer kritiek op de wetswijziging. Zo zei de Raad van State eerder dat deze een “ernstige inbreuk op het recht van de vrijheid van vestiging en de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer” maakt.
Minister Blok heeft echter aangegeven dat de wetswijziging aansluit bij de bestaande praktijk.
Eind mei 2015 organiseerde Justion Advocaten een workshop voor medewerkers van woningcorporaties over de aanpak van woonoverlast in huurwoningen. Hierbij gaf (onder andere) de beleidsadviseur wonen van de gemeente Rotterdam een presentatie. Deze heeft de ‘bestaande praktijk’, waar Minister Blok van spreekt, toegelicht. Hij gaf aan dat woningcorporaties regelmatig informatie aan de gemeente vroegen over de wenselijkheid een woningzoekende in een bepaalde straat te plaatsen. De gemeente geeft dan een advies, op grond van politie-informatie. Hierbij wordt gebruik gemaakt van drie (stoplicht) kleuren: groen (geen overlastmeldingen), oranje (advies om een proefcontract af te sluiten) en rood (advies om niet te verhuren). De daadwerkelijke overtredingen worden niet aan de corporatie doorgegeven. Op basis van dit gemeentelijk advies beslist de corporatie of die persoon de woning krijgt. De Rotterdamse Ombudsman, mevrouw Zwaneveld, noemde dit gebruik van politiegegevens door de gemeente Rotterdam voor de screening tegenover Zembla ‘discutabel’, vanwege het gebrek aan een wettelijke basis daarvoor.
Door de wetswijziging krijgt deze praktijk een wettelijke basis, waardoor de privacy juist wordt beschermd, aldus de minister.
Wilt u meer weten over de uitbreiding van de Rotterdamwet of heeft u andere vragen op het gebied van huurrecht, neem dan gerust contact met mij op!
