Momenteel is een wetsvoorstel aanhangig waarmee wordt beoogd de duur van de huidige partneralimentatie te wijzigen. Nu heeft een alimentatiegerechtigde gedurende maximaal 12 jaar recht op partneralimentatie. Indien sprake is van een huwelijk dat korter dan 5 jaar heeft geduurd en waaruit geen kinderen geboren zijn, bestaat een alimentatieplicht gedurende een periode gelijk aan de duur van het huwelijk. De Tweede Kamer beoogt met het wetsvoorstel de duur van partneralimentatie terug te brengen van maximaal 12 naar maximaal 5 jaar.
Echtgenoten en geregistreerde partners zijn onderhoudsplichtig ten opzichte van elkaar. (Artikel 1:81 jo 1:80b BW) Dit houdt in dat men verplicht is (financieel) voor elkaar te zorgen, ook na het beëindigen van de relatie. Een ex-partner die niet voldoende inkomsten tot zijn levensonderhoud heeft, noch deze in redelijkheid kan verwerven, heeft recht op uitkering tot levensonderhoud van de alimentatieplichtige (Artikel 1:157 BW). Hierbij wordt de levensstandaard ten tijde van het huwelijk als uitgangspunt genomen.
De rechter zal bij het bepalen of er definitief recht is op partneralimentatie kijken naar de financiële situatie van zowel de alimentatiegerechtigde als de alimentatieplichtige. Het is mogelijk dat een ex-partner wel recht op partneralimentatie zou hebben, maar dat de alimentatieplichtige gewoonweg niet in staat is om partneralimentatie te voldoen. De rechter maakt een afweging tussen de behoefte van de alimentatiegerechtigde (wat de gerechtigde nodig zou hebben aan partneralimentatie) en de draagkracht van de alimentatieplichtige (wat de plichtige kan betalen).
De periode dat een ex-partner recht heeft op alimentatie hangt van verscheidene factoren af; dit is niet per definitie een periode die vanaf de inschrijving van de echtscheiding vast staat. De rechter kan beslissen om de duur (of de hoogte) van de partneralimentatie te wijzigen. Dit kan zich onder andere voordoen bij veranderde omstandigheden, zoals het wegvallen van inkomsten bij de alimentatieplichtige.
Wat gaat er (mogelijk) veranderen?
Op dit moment heeft een alimentatiegerechtigde gedurende maximaal 12 jaar recht op partneralimentatie. Indien sprake is van een huwelijk dat korter dan 5 jaar heeft geduurd en waaruit geen kinderen geboren zijn, bestaat een alimentatieplicht gedurende een termijn gelijk aan de duur van het huwelijk.
De indieners van het wetsvoorstel beogen de termijn van 12 jaar te bekorten. Als hoofdregel zal gaan gelden dat de duur van de alimentatieverplichting de helft van de duur van het huwelijk is, met een maximum van 5 jaar.
Voorbeeld 1:
U bent 25 jaar getrouwd geweest. Een alimentatiegerechtigde heeft gedurende 5 jaar recht op partneralimentatie.
Voorbeeld 2:
U bent 4 jaar getrouwd geweest. Een alimentatiegerechtigde heeft dan gedurende 2 jaar recht op partneralimentatie.
Op bovenstaande hoofdregel worden enkele uitzonderingen gemaakt:
1. In het geval van langdurige huwelijken (langer dan 15 jaar), waarbij de alimentatiegerechtigde ten hoogste 10 jaar jonger is dan de AOW-leeftijd, geldt dat de partneralimentatie niet eerder eindigt dan op het tijdstip waarop de alimentatiegerechtigde de AOW-leeftijd bereikt. De alimentatieverplichting in betreffende situatie is dus maximaal 10 jaar.
Voorbeeld:
U bent 25 jaar getrouwd geweest en de alimentatiegerechtigde is ten tijde van de echtscheiding 60 jaar oud. De alimentatieverplichting eindigt in dit geval op het moment dat de alimentatiegerechtigde 67 jaar is. De alimentatieverplichting duurt dan niet 5 (op basis van de hoofdregel), maar 7 jaar.
2. Wanneer één of meer van de uit het huwelijk geboren kinderen jonger zijn dan 12 jaar behoudt de alimentatiegerechtigde het recht op partneralimentatie tot het jongste kind 12 jaar oud is. De alimentatieverplichting loopt dus maximaal 12 jaar.
Voorbeeld:
U bent 4 jaar getrouwd geweest en heeft drie kinderen van 10, 7 en 5 jaar oud. De alimentatieverplichting eindigt in dit geval op het moment dat het jongste kind 12 jaar wordt. De alimentatieverplichting duurt dan niet 2 (op basis van de hoofdregel), maar 7 jaar.
3. Voor alimentatiegerechtigden van 50 jaar en ouder én die langer dan 15 jaar getrouwd zijn geldt dat zij 10 jaar recht op partneralimentatie hebben. Deze uitzondering is tijdelijk en vervalt over 7 jaar.
Voorbeeld:
U bent 25 jaar getrouwd en de alimentatiegerechtigde is 55 jaar oud. De alimentatieverplichting duurt dan niet 5 (op basis van de hoofdregel), maar 10 jaar.
De rechter kan in specifieke, uitzonderlijke gevallen de wettelijke duur verlengen. Hierbij kan onder andere gedacht worden aan een alimentatiegerechtigde die voor of tijdens het huwelijk ziek of arbeidsongeschikt is geworden en daardoor in de voor hem of haar geldende alimentatietermijn geen economische zelfstandigheid heeft kunnen bereiken. Een tweede uitzonderlijke situatie betreft een alimentatiegerechtigde die vanwege keuzes en een specifieke taakverdeling binnen het huwelijk een achterstand op de arbeidsmarkt heeft opgelopen, als gevolg waarvan de alimentatiegerechtigde er niet in geslaagd is in de geldende termijn in het eigen levensonderhoud te voorzien.
Vanaf wanneer gelden deze regels?
Dat hangt er van af of de Eerste Kamer gaat instemmen met het wetsvoorstel zoals het er nu ligt. De Tweede Kamer heeft reeds op 11 december 2018 ingestemd met het voorstel.
De wet kan naar verwachting ingaan op 1 januari 2020 en geldt dan voor alle echtgenoten die hun echtscheidingsverzoek na de ingangsdatum van de nieuwe wet indienen. De wet heeft geen terugwerkende kracht en geldt dus niet voor de echtscheidingen waarin het verzoek vóór de ingangsdatum bij de rechtbank is ingediend. Bestaande afspraken blijven gelden.
Meer weten? Neem gerust contact op met mr. Joke Mikes of mr. Simone van Bree.
