Het Europese Hof van Justitie (zaak C-673/17) heeft op 1 oktober 2019 geoordeeld dat vooraf aangevinkte toestemming voor cookies ongeldig zijn. Hoe het Europese Hof van Justitie tot dit oordeel is gekomen lichten wij toe in dit blog.
Het Duitse bedrijf Planet49 heeft op een website een reclameloterij georganiseerd. Om te kunnen deelnemen aan de loterij moest de speler twee selectievakjes aan- of uitvinken.
Pas dan kon hij op de deelnameknop klikken. Door middel van het ene selectievakje aanvaardde de speler dat hij kon worden benaderd door een reeks bedrijven met reclameaanbiedingen. Via het andere, reeds aangevinkte, selectievakje diende de gebruiker in te stemmen met het plaatsen van cookies op zijn computer. Deelname aan de loterij was alleen mogelijk als toestemming voor het sturen van reclame werd gegeven.
Een Duitse vereniging van consumentenbeschermingsorganisaties betwistte dat het vooraf aangevinkte selectievakje volstaat als geldige toestemming voor het plaatsen van cookies.
Het Bundesgerichtshof, de hoogste federale rechter in burgerlijke en strafzaken in Duitsland, heeft aan het Europese Hof van Justitie om uitleg van het Unierecht over de bescherming van de persoonlijke levenssfeer bij elektronische communicatie gevraagd.
De eerste vraag die moest worden beantwoord is of sprake is van geldige toestemming voor het plaatsen van cookies. Het Europese Hof oordeelde dat de toestemming van een gebruiker voor het plaatsen van cookies niet rechtsgeldig is verleend als dit gebeurt door middel van een standaard aangevinkt selectievakje, dat de gebruiker moet uitvinken als hij weigert zijn toestemming te verlenen. In zo’n geval wordt namelijk niet voldaan aan het vereiste van actieve toestemming. Door vooraf de toestemming “aan te zetten” is het zo goed als onmogelijk om objectief vast te stellen of de gebruiker wel of niet vrijelijk en geïnformeerd toestemming heeft gegeven.
De tweede vraag was welke gegevens door de aanbieder van diensten aan de gebruiker verstrekt dient te worden om te voldoen aan de voorwaarde dat duidelijke en volledige informatie verstrekt moet worden, en of ook daaronder de informatie valt hoelang de cookies actief blijven en of derden toegang tot de cookies hebben.
Het Europese Hof heeft daarover het volgende bepaald. Duidelijke en volledige informatie wordt gegeven als de gebruiker in staat is om gemakkelijk de gevolgen te bepalen van eventueel door hem te verlenen toestemming en dat gewaarborgd is dat hij deze toestemming met kennis van zaken verleent. De informatie moet duidelijk te begrijpen en voldoende gedetailleerd zijn om de gebruiker in staat te stellen de werking van de geplaatste cookies te begrijpen.
Het Europese Hof oordeelt dus dat de aanbieder van diensten de gebruiker van een website moet informeren over de vraag hoelang cookies actief blijven en of derden al dan niet toegang tot de cookies kunnen hebben.
De uitspraak van het Europese Hof betekent dat websites expliciet toestemming van hun bezoekers moeten krijgen om cookies te plaatsen. Daarnaast moet een website duidelijk maken hoelang de cookies worden opgeslagen en of de cookies met derden worden gedeeld. Wat de gevolgen van deze uitspraak voor de Nederlandse rechtspraktijk zullen zijn, houden wij voor u in de gaten.
Meer weten over het gebruik van cookies of het verkrijgen van rechtsgeldige toestemming? Neem gerust contact op met Matthijs Hoekstra of Gülsüm Yilmaz.
