Ontslagvergoedingen vanaf 1 januari 2020 flink naar beneden.
Op 1 januari 2020 treedt de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) in werking. Deze wet maakt deel uit van een breed pakket aan maatregelen dat er op is gericht om de balans op de arbeidsmarkt te verbeteren. Onbalans op de arbeidsmarkt is er immers en die is ontstaan doordat de afgelopen 2 decennia werkgevers steeds vaker hebben gekozen voor flexibele arbeidsrelaties in plaats van voor vaste contracten. Grote verschillen in kosten en risico’s tussen vast en flex, zoals de loondoorbetaling bij ziekte, ontslagregels en CAO-bepalingen waren daarvoor de oorzaak.
De per 1 januari 2015 in werking getreden Wet Werk en Zekerheid (WWZ) had als doelstelling om die balans te verbeteren, maar dat is met de WWZ niet gelukt. Met de WAB probeert de wetgever de tekortkomingen van de WWZ te repareren en maakt zij het onaantrekkelijker om flexibele en aantrekkelijker om vaste contracten aan te gaan.
Eén van de maatregelen heeft betrekking op de opbouw van de transitievergoeding.
Onder het huidig recht (de WWZ) geldt als uitgangspunt dat pas bij een dienstverband vanaf 24 maanden een transitievergoeding wordt opgebouwd. Die transitievergoeding bedraagt gedurende de eerste 10 jaar van de arbeidsovereenkomst 1/3 maandsalaris per gewerkt jaar en vanaf het 11e dienstjaar een 1/2 maandsalaris per gewerkt jaar. Voor ouderen geldt bovendien als overgangsregeling dat een 50-plusser, indien hij meer dan 10 jaar in dienst is bij dezelfde werkgever, over de jaren vanaf zijn 50e 1 maandsalaris per gewerkt jaar opbouwt.
Vanaf 1 januari 2020 wordt de transitievergoeding echter reeds opgebouwd vanaf de eerste dag van de arbeidsovereenkomst. Dus ook als de arbeidsovereenkomst al na één week proeftijd eindigt op initiatief van de werkgever, moet daarover een transitievergoeding worden betaald. Datzelfde is het geval als een tijdelijk contract op initiatief van de werkgever niet wordt voortgezet. Tevens komt de hogere opbouw vanaf het 10e dienstjaar te vervallen.
Nu ook de overgangsregeling voor 50-plussers per 1 januari 2020 vervalt, is de transitievergoeding voor iedere werknemer gelijk; namelijk 1/3 maandsalaris per gewerkt jaar en indien slechts een deel van een jaar is gewerkt dient de vergoeding naar rato te worden berekend.
Met name voor werknemers met lange dienstverbanden, zeker wanneer die ouder dan 50 jaar zijn, leidt dit vanaf 1 januari a.s. tot een niet geringe verlaging van de vergoeding. Een eenvoudig rekenvoorbeeld maakt dat duidelijk.
Stel een werknemer is 56 jaar oud, 30 jaar in dienst en heeft een salaris van € 3.300,- bruto per maand exclusief 8% vakantiegeld. Onder het huidige recht heeft deze werknemer bij een ontslag op initiatief van de werkgever recht op:
10 maal 1/3, 14 maal 1/2 en 6 maal 1 gewogen maandsalaris. Totaal derhalve 16 1/2 gewogen maandsalarissen ad € 3.564,- bruto en een transitievergoeding van totaal € 58.212,- bruto.
Vanaf 1 januari 2020 heeft diezelfde werknemer onder gelijke omstandigheden recht op een transitievergoeding ter grootte van 30 maal 1/3 maandsalaris en derhalve
10 maandsalarissen. Daarmee is dan een bedrag gemoeid ad € 35.640,- bruto.
Een verschil derhalve van € 22.572,- bruto.
De inwerkingtreding van de WAB per 1 januari 2020 betekent dus dat werkgevers ten aanzien van op dit moment reeds bestaande of dreigende arbeidsconflicten belang hebben bij een ontslagregeling na 1 januari 2020 en werknemers bij een regeling voor deze datum.
In sommige gevallen moet overigens ondanks dat de arbeidsovereenkomst eindigt na 1 januari 2020 toch de oude berekening van de transitievergoeding worden toegepast,
en wel in de volgende gevallen:
1. Het ontbindingsverzoek is bij de rechter ingediend vóór 1 januari 2020;
2. De arbeidsovereenkomst is opgezegd vóór 1 januari 2020;
3. De werknemer heeft vóór 1 januari 2020 ingestemd met de opzegging van de arbeidsovereenkomst maar de opzegging geschiedt na 1 januari 2020 en
4. De ontslagaanvraag is bij het UWV ingediend vóór 1 januari 2020.
Zoals u ziet heeft de invoering van de WAB op 1 januari 2020 dus grote gevolgen voor de transitievergoeding, maar daar blijft het niet bij. Er zijn voor de praktijk nog meer belangrijke veranderingen. Die zal ik de komende periode bespreken.
Indien u meer wilt weten over de WAB, neem dan contact op met een van onze leden van Team Arbeidsrecht.
Diel Boere
Jelle van Roeyen
Matthijs Hoekstra
Gracia Dierikx
Gülsüm Yilmaz